Spastisite kelimesi Latince “çekmek, asılmak, sürüklemek” anlamlarına gelen spastikós kökünden türemiştir. Basitçe “kasların şiddetli derecede kasılı kalması” şeklinde tanımlanabilir.
Spastisite istemsiz hıza bağımlı artmış kas tonusudur, normal hareketlere karşı pasif direnç mevcuttur. Şöyle ki hareket açıklığı muayenesi yavaşça yapıldığında az bir dirençle karşılaşılırken hareketi hızlandırdığımızda hız artışıyla doğru orantılı olarak bu direnç de artmaktadır.
Patolojik bir durumdur. Spinal Kord Yaralanmaları, Travmatik Beyin Hasarları, İnme, Serebral Palsi, Multipl Skleroz spastisiteye en sık neden olan durumlardandır.
Spastisitenin başlamasıyla yaralanma arasında net bir süre yoktur. Spastisite küçük ve tek bir bölgeyi veya vücudun çok büyük bir bölümünü etkileyebilir, hafif sertlikte veya ağrılı kontrol edilemeyen spazmlar halinde de olabilir. Spasitisitenin şiddeti hafif kas sertliğinden deformiteye ve kontraktür denilen kalıcı kas kısalmasına kadar ilerleyebilir. Bu durum hasar görmüş olan beyin ya da omurilik bölgesine ve hasarlanmanın şiddetine bağlıdır.
Spastisite oluştuğu bölgeye ve şiddetine göre geniş kapsamlı etkilere sahiptir; ayakta durma dengesini etkiler ve kişinin sık sık düşmesine sebep olabilir. Yürümeyi zorlaştırabilir. Kişinin ince motor becerilerini kısıtlayabilir. Hijyen, tuvalet, giyinme gibi günlük yaşam aktivitelerinin kısıtlanmasıyla kişinin yaşamını zorlaştırabilir. Aynı zamanda kas spazmları daha fazla enerji harcanmasına neden olarak yorgunluk oluşturabilir.
En iyi tedavi sürecini belirleyebilmek için öncelikle kapsamlı bir değerlendirme yapılması kritik bir önem taşır.Tedavi planı yapılırken muayene bulguları dikkate alınarak spastisitenin şiddetine göre gerçekçi hedefler belirlenmesi oldukça önemlidir.
SPASTSİTEYİ ETKİLEYEN UNSURLAR
*ağrı,
*basınç yaraları (uzun süre yatma/ oturmayla oluşan yaralar),
*idrar yolu infeksiyonu, SPASTSİTE ARTAR
*ayak tırnağının geri dönmesi (batan tırnak)
*sıkı giysiler
*kabızlık
TEDAVİDE NE PLANLARIZ?
- Daha iyi bir oturma veya ayakta durma dengesi
- Yürümenin fonksiyonelliğinin artması ve bağımsızlaşması
- Kendine bakım ve günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlaşma (Giyinme, yemek yeme, temizlenebilme...)
- Hareketliliğin artırılarak basınç yaralarının ve kontraktürlerin neden olduğu problemlerin azaltılması
- Vücut imajının ve şeklinin düzeltilmesi
- Ağrının ve yorgunluğun azaltılması
SPASTSİTE TEDAVİSİ
Spastsite tedavisinde akla gelen ilk yöntem fizik tedavidir . uzman doktor ve fizyoterapist kontrolünde tedavi programı hastaya göre planlanır ve uygulamaya geçilir. Fizik tedavi konusunda uygulanıcak yöntemler
*soğuk uygulama (coldpack,soğuk masaj vb.)
*elektroterapi
*eklem hareket açıklığı egzersizleri
*ortez(afo,dafo,kafo vb.)
*uzun süreli pasif germe
*bobath inhibitör paternleri