Çocuklarda Görülen Tırnak Yeme Davranışı
Tırnak yeme bir uyum ve davranış bozukluğu olarak değerlendirilmektedir. Daha çok çocuğun tırnağını ya da etlerini dişiyle koparması ya da kemirmesi anlamına gelmektedir. Kopardığı tırnağı yiyen çocuk sayısı azdır. Bu davranışa erken yaşlardan itibaren çocuklarda özellikle de ergenliğe geçiş sırasında sıkça rastlanılmaktadır.
Çocuklar Neden Tırnaklarını Yer?
Çocukların tırnak yeme davranışlarının altındaki nedenleri anlamak alınacak önlemlerin belirlenebilmesi açısından önemlidir. Bebeklerin ellerini ağızlarına götürmeleri küçük yaşlarda normal kabul edilmektedir ancak çocuk 3-4 yaşlarına geldiğinde bu durumun değişmesi beklenmektedir. İlerleyen yaşlarda çocuğun parmak emmeye ve tırnak yemeye devam etmesi çocukta var olabilecek bir takım sıkıntılara işaret edebilmektedir. Tırnak yeme davranışı genellikle duygusal sorunlardan kaynaklanmaktadır. Çocuklar kendilerini gergin, sıkıntılı veya stresli hissettiklerinde tırnak yeme davranışı ortaya çıkabilmektedir. Çocukların yaşadıkları endişeyi azaltmak ve kendini güvende hissetmek için tırnaklarını yedikleri düşünülmektedir. Gelişimsel yaşa bağlı olarak ortaya çıkan pek çok durum çocukta kaygıya sebep olabilmektedir. Okul öncesi dönemde çocuklar konuşmanın gelişmesi ve tuvalet eğitiminin kazanılması gibi birçok yeni durumla karşılaşırlar. Çocukların yeni becerileri öğrenmeleri ve geliştirmeleri gerekmektedir. Bu durum, çocuğun kendini kaygılı ve gergin hissetmesine yol açabilmektedir. Bu süreçte, kendi saçını çekme, parmak emme ve diş gıcırdatma da tırnak yeme davranışına eşlik edebilmektedir.
Davranışın ortaya çıkmasına zemin hazırlayan bir diğer durum ise, çocuğun yakın çevresinde tırnak yiyen bir başka bireyi gözlemlenmesidir. Özellikle okul öncesi çağındaki çocuklar birçok davranışı taklit yoluyla kazanırlar ve tırnak yeme davranışında da başka bir kişiyi model alıyor olabilirler.
Okul çağındaki çocuklar da dersler, sınavlar, arkadaşlar ve öğretmenlerle ilişkiler gibi yeni yaşam olayları ile karşılaşmaktadır. Bu dönemde öğretmen veya ebeveynler tarafından cezalandırılma korkusu, ebeveynlerin çocuğa başarılı olması için baskı yapması, başarısızlık korkusu ve öğrenme güçlüğü gibi durumlar çocukların yoğun kaygı ve gerginlik yaşamasına neden olabilir. Çocuklar hissettikleri kaygıyla başa çıkabilmek için tırnak yeme davranışına başvurabilmektedir.
Aile içinde yaşanan huzursuzluklar ve iletişim problemleri, aileye yeni bir kardeşin katılması, anne babanın boşanması, sevilen birinin kaybı, çocuğun aşırı baskı altında tutulması ve sık sık azarlanması gibi durumlarda çocuklar yoğun üzüntü, sıkıntı ve öfke hissedebilirler. Bu duyguları tırnak yeme davranışıyla dışarı vuruyor olabilirler.
Tırnak Yeme Davranışı için Anne ve Babalar Neler Yapabilirler?
Tırnak yeme davranışı endişeyi azaltmak için öğrenilmiş ve kazanılmış bir alışkanlıktır. Çocuğa verilecek tepkinin doğru seçilmesi bu alışkanlığın ortadan kaldırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Çocuk 3-4 yaşlarına gelinceye kadar görülen tırnak yeme davranışları için görmezden gelme etkili bir yöntem olarak kullanılabilir. Ancak ilerleyen yaşlardaki tırnak yeme davranışları için uygun çözüm yolları aranmalıdır. Öncelikle, çocuğun bu davranışı neden sergilediği üzerinde durulmalıdır. Çocuğun yaşadığı olumsuz bir olay çocukta kaygı ve gerginlik yaratıyor olabilir. Bu durumda, çocuğun tırnak yeme davranışına yol açan durum hakkında çocuk ile konuşmak faydalı bir yol olacaktır. Çocuğun duyguları hakkında konuşmak hem çocuğun kendini değerli hissetmesine hem de tırnak yeme davranışının azalmasına yardımcı olacaktır.
Çocuk tırnağını yemeye başladığında ebeveynler onun ilgisini başka bir yöne çekebilirler. Bunun için çocuğun ilgisini çekebilecek herhangi bir etkinlik kullanılabilir. Ebeveyn ve çocuk birlikte oyun oynamaya ya da çizgi film seyretmeye başlayabilirler. Ayrıca ellerini kullanacağı boyama, hamur ile oynama vb. bir etkinliğe yönlendirmek de faydalı olacaktır.
Ebeveynler tırnak yeme davranışını ortadan kaldırabilmek için alternatifler oluşturabilirler. Lolipop, patlamış mısır, kuru yemiş, sakız gibi ağzını meşgul edecek şeyler tırnak yemenin yerine geçebilir.
Çocuğun kendi tırnak bakımıyla ilgilenmesi de tırnak yeme davranışını sonlandırma da faydalı olabilir. Bunun için çocuğa manikür malzemeleri alınabilir.
Bu davranışı sergileyen çocuk azarlanmamalı, korkutulmamalı ya da cezalandırılmamalıdır. Çocuğun bu konuda sürekli olarak ikaz edilmesi hissettiği kaygı ve gerilimi yükselterek tırnak yeme davranışının artmasına ve daha ağır duygusal problemlerin ortaya çıkmasına yol açabilir.
Çocuğun model aldığı tırnak yiyen başka bir bireyin olup olmadığı da mutlaka araştırılmalıdır. Eğer bu davranışı sergileyen kişiler çocuğun ebeveyni/ebeveynleri ise olumsuz model teşkil etmemek için çocukla birlikte bu alışkanlıktan vazgeçmeyi denemelidirler. Böylece, çocuğun bu durumda yapması gerekenler ebeveyn davranışlarıyla da desteklenmiş olur.